Teren Stalagu VIII A znajduje się po stronie polskiej na styku gmin wiejskiej i miejskiej Zgorzelec. W grudniu 2004 r. powstał pomysł wybudowania w tym miejscu ważnym dla europejskiej historii Europejskiego Centrum Pamięć, Edukacja, Kultura. Centrum ma nie tylko spełniać zadania miejsca pamięci, ale stać się płaszczyzną dla rozwoju nauki i szeroko pojętych działań artystycznych oraz twórczego rozwoju z myślą o mieszkańcach Europa-Miasta, tego trójnarodowego regionu i całej Europy. Przedsięwzięcie ma charakter wyjątkowy, ponieważ stanowi jedyny tego typu projekt na obszarze Euroregionu Nysa, z tak szeroką ofertę edukacyjną, ukierunkowaną na wartości kształtujące samoświadomość historyczną i tożsamość kulturową. Postacią, która spaja dwa światy – okres II wojny światowej, naznaczony cierpieniem i śmiercią jeńców Stalagu VIII A oraz czasy współczesne – jest Olivier Messiaen, francuski kompozytor, który w obozie spędził dziewięć miesięcy. W tym czasie ukończył wspomniane już dzieło „Kwartet na koniec czasu”, które weszło na trwałe do kanonu historii muzyki poważnej XX w.